کارآفرینی چیست ذهنیت درآمدزایی در کودکی یکی از شاخص‌های متداول‌ کارآفرینان موفق است. برای مثال، دایموند جان برای هم‌کلاسی‌های خود در کلاس اول مدادهای سفارشی می‌ساخت. مارک کوبان در دوازده‌سالگی به همسایه‌ها کیسه‌‌زباله می‌فروخت. ریچارد برانسون طوطی‌های کوچک را پرورش می‌داد و می‌فروخت. ژولیت برینداک در شانزده‌سالگی وب‌سایتی طراحی کرده بود که بعدها ارزش آن به سی میلیون دلار رسید. به‌زبان ساده‌تر، ذهنیت کسب‌وکار در کارآفرینان از سنین کم آغاز می‌شود. اگر همیشه به‌دنبال راه‌هایی برای درآمدزایی بوده‌اید، در کلِ زندگی خود کارآفرین بالقوه‌ای بوده‌اید.

اگر شما هم به‌دنبال ریسک‌کردن هستید یا در کودکی به‌دنبال کسب درآمد بوده‌اید، کارآفرین هستید یا این‌که به کارآفرینی علاقه‌مندید، آن هم کارآفرین بالقوه! فقط باید کمی به آن توجه کنید.

کارآفرینی چیست؟

تاریخچۀ کارآفرینی

تاریخچۀ کارآفرینی به اوایل سدۀ شانزدهم میلادی برمی‌گردد. در آن زمان به کسانی که در کار مأموریت نظامی بودند کارآفرین می‌گفتند. بعد از آن دوره برای کارهای این‌چنینی، با اِعمال محدودیت‌هایی باز هم از این کلمه استفاده می‌شد. کارآفرینی اولین بار مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفت، به‌طوری که اکثر این افراد در نظریه‌های خود آن را تشریح کرده‌اند. برای مثال در سال 193۴ یوزف شومپتر نظریه‌ای در این‌ مورد داد که باعث شد به او لقب «پدر کارآفرینی» بدهند.

پیشرفت کارآفرینی با اختراع «پول» و نظام‌مندتر شدن ساختار مبادلات، سرعت بیشتری گرفت. بسیاری از پژوهشگران، اختراع پول را نقطه عطف بسیار مهمی در تاریخ کارآفرینی دانسته و معتقدند این مفهوم سرنوشت کارآفرینی را به کل تغییر داد. نقطه عطف بعدی در تاریخچه دور و دراز کارآفرینی، ایجاد فضاهایی تحت عنوان بازار یا Marketplace بود. وجود این مکان‌ها باز هم بر رسمیت مبادلات و ساختار پیدا کردن آن‌ها می‌افزود و فرصت‌های کارآفرینی بیشتری خلق می‌کرد.

در ادامه این تکنولوژی‌های نوین بودند که توانستند مسیر کارآفرینی را تغییر داده و به نقطه عطفی در تاریخچه آن بدل شوند. قابلیت‌هایی مثل معامله از راه دور و ارتباط با فراتر از مرزها، با تکنولوژی ممکن شدند و فرصت‌های بی‌شماری را برای کارآفرینی ایجاد کردند. در نهایت پس از نیمه قرن 20 میلادی، اهمیت این رشته به عنوان یک رشته مجزا درک شد و نظریه‌پردازان مختلفی شروع به مطالعه و نگارش مقالات در این زمینه کردند. امروزه کارآفرینی به‌عنوان یکی از آینده‌دارترین و کاربردی‌ترین رشته‌های دانشگاهی شناخته می‌شود و قادر است با رشته‌های مختلف ترکیب شود.

عوامل مؤثر بر کارآفرینی

کارآفرینی برای توسعۀ هر نوع اقتصادی ضروری است. همین موضوع باعث شده است کشورهای توسعه‌یافته رشد خود را بسته به رشد کارآفرینی بدانند:

1. عوامل اقتصادی و بازار

مهم‌ترین چیزی که به‌شدت بر کارآفرینی تأثیر می‌گذارد عوامل اقتصادی است. این عوامل خود شامل مواردی است که در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم. داشتن مجموعه‌ای خوب از عوامل اقتصادی نه‌تنها به کاهش هزینۀ محصول کمک می‌کند، بلکه به افزایش سود نیز می‌انجامد. همچنین در صورت کمبود منابع اقتصادی یا بازارِ کمِ کالاها و خدمات، احتمال خطرات افزایش می‌یابد. عوامل اقتصادی شامل موارد زیر است:
اندازۀ بازار: باید در نظر داشته باشیم که فعالیت ما در چه بازاری انجام می‌شود و این بازار تا چه اندازه به خدمت ما نیاز دارد.

منابع مالی: باید دریابیم که ما تا چه میزان و از چه طریقی می‌توانیم منابع مالی مورد نیازمان را برطرف کنیم. این منابع می‌تواند به صورت وام، سرمایه‌گذاری خارجی یا هر مدل دیگری باشد.

سیستم مالیاتی: مقررات مالیاتی که از طرف دولت وضع می‌شود می‌تواند تا میزان زیادی کنترل بازار را در دست گیرد، به‌طوری که کشورهای دارای رژیم‌های مالیاتی محدودکننده باعث خروج کارآفرینان از این عرصه می‌شوند. کارآفرینان معمولاً تمایل دارند به بازارهایی وارد شوند که دولت کم‌ترین مداخله را در آن‌ها دارد.

2.عوامل شخصی

عوامل شخصی نیز تأثیر زیادی بر کارآفرینی می‌گذارد؛ زیرا نشان می‌دهد که چه‌قدر روحیۀ کارآفرینان به خصوصیاتی مانند بلوغ، کارایی، کیفیت رهبری، توانایی ریسک و اعتماد‌به‌نفس در بین دیگران نیاز دارد. اگر کارآفرینان این خصوصیات را حفظ کنند، به‌احتمال بسیار زیادی بر کسب‌وکارشان تأثیر مثبت می‌گذارد.

3.رقیبان

قطعاً مشاغل در جامعه‌ای رشد می‌کنند که رقابت سالم وجود داشته باشد؛ زیرا به پیشرفت کلی کمک می‌کند. توسعۀ کارآفرینی به‌علت رقابت ناسالم در موارد خاص مسدود می‌شود.

4.بازار نیروی کار

نیروی کار ماهر فنی یکی دیگر از عوامل مهم محیطی است که در کارآفرینی موثر است؛ چراکه دستاورد کارآفرینان به دست‌رسی نیروی کارشان به قیمت‌های معقول وابسته است. در بسیاری از کشورها نیروی کار به اتحادیه تبدیل شده است. آن‌ها نیروها را از کار با قیمت پایین جداً منع می‌کنند و همین موضوع افزایش هزینه‌های تولید را به‌دنبال دارد و نهایتاً بر کارآفرینی اثر منفی می‌گذارد.

5.مواد خام

مواد خام هم مانند نیروی کار بر کارآفرینی بسیار مؤثر است. در برخی کشورها این مواد خام با قیمتی معقول در دست‌رس قرار می‌گیرد؛ اما در برخی کشورهای دیگر واسطه‌هایی وجود دارد که کنترل این بخش را به دست آورده‌اند. آن‌ها مواد اولیه را با قیمت‌های بسیار بالا می‌فروشند که باعث ضررکردن کارآفرینان می‌شود.

6.زیرساخت

خدمات حمل‌ونقل، برق و… جزو خدمات پایه‌ای هستند و زیرساخت‌های مورد نیاز برای توسعۀ هر نوع تجارتی تلقی می‌شوند. کشورهایی که زیرساخت‌های خوبی داشته باشند، قطعاً شاهد رشد خوب کارآفرینی در کشورشان خواهند بود.

به ‌نقل از کارآفرینان برتر جهان

کارآفرین کیست؟

انواع کارآفرینی

1. کارآفرینی در کسب‌وکار کوچک

افرادی که به کارآفرینی در مشاغل کوچک علاقه دارند، به‌دنبال سود در مقیاس بزرگ یا بودجۀ سرمایه‌گذاری نیستند. کارآفرینی در مشاغل کوچک غالباً وقتی است که شخصی صاحب ادارۀ شغل خود می‌شود. آن‌ها معمولاً کارمندان محلی و اعضای خانواده را استخدام می‌کنند. فروشگاه‌های مواد غذایی محلی، آرایشگاه، بوتیک‌های کوچک و مشاوران، بخشی از این دسته از کارآفرینی‌ها هستند.

2. کارآفرینی شرکت بزرگ

کارآفرینی شرکت بزرگ زمانی است که آن شرکت چرخۀ معینی داشته باشد. این نوع کارآفرینی برای کارآفرینِ حرفه‌ایِ پیشرفته است که می‌داند چگونه نوآوری در کارآفرینی را حفظ کند. آن‌ها اغلب بخشی از تیمی بزرگ متشکل از مدیران هستند. شرکت‌های بزرگ معمولاً خدمات و محصولات جدیدی را بر اساس ترجیحاتِ مصرف‌کننده برای تأمین تقاضای بازار ایجاد می‌کنند. وقتی شرکت به‌سرعت رشد می‌کند، کارآفرینی در مشاغل کوچک می‌تواند به کارآفرینی در شرکت‌های بزرگ تبدیل شود. این امر همچنین می‌تواند هنگامی اتفاق بیفتد که شرکتی بزرگ آن‌ها را خریداری کند. شرکت‌هایی مانند مایکروسافت و گوگل و دیزنی نمونه‌هایی از این نوع کارآفرینی‌اند.

3. کارآفرینی اجتماعی

کارآفرینی که می‌خواهد مشکلات اجتماعی را با محصولات و خدمات خود حل کند، در این دسته از کارآفرینی قرار دارد. هدف اصلی آن ایجاد جهانی بهتر است. او برای به‌دست‌آوردن سود یا ثروت کلان کار نمی‌کنند. درعوض، این نوع کارآفرین تمایل دارد مؤسسات غیرانتفاعی یا شرکتی را تأسیس کند که خود را وقف کار در جهت منافع اجتماعی می‌کنند.

هدف از کارآفرینی

هدف از کارآفرینی در دیدگاه فردی و جمعی متفاوت است. در دیدگاه کلان کارآفرینی موتور محرک اقتصاد است و اقتصادهای بزرگ جهان برای کارآفرینی ارزش زیادی قائل‌اند. در دیدگاه فردی، تمایل به کارآفرینی به شخصیت فرد برمی‌گردد. در اغلب موارد هدف از کارآفرینی در دیدگاه فردی، تمایل به مستقل‌شدن و مخاطره‌پذیری و کسب درآمد بیش‌تر است.

کارآفرینی و تاثیر آن بر اقتصاد

کارآفرینی و اقتصاد یک رابطه و وابستگی دوطرفه دارند. اقتصاد خوب بستر خوبی برای کارآفرینی فراهم کرده و کارآفرینی موفق و پویا در یک جامعه، اقتصاد آن جامعه را رشد می‌دهد. کارآفرینی با خلق ارزش از طریق معرفی تکنولوژی‌ها، محصولات و خدمات نوین به جامعه خدمت می‌کند. شرکت‌های جدید با محصولات نوآورانه خود پا به عرصه ظهور می‌گذارند و شرکت‌های بزرگ و قدیمی را وادار به رقابت می‌کنند. رقابتی که در اکثر مواقع یک بازی دو سر برد بوده و شرکت‌های بزرگ را برای بقا به کارآفرینی سازمانی و نوآوری بیشتر مجبور خواهد کرد. چیزی که اقتصاد یک جامعه را بارور می‌کند، همین پویایی در رقابت کسب‌وکارها است.

کارآفرینی در ایران و جهان

به‌طور کلی اگر بخواهیم رفتاری در سطح جامعه گسترش پیدا کند، باید آن رفتار به فرهنگ و ارزش تبدیل شود. بنابراین اگر بخواهیم کارآفرینی در سطح کلان گسترش پیدا کند، باید آن را به ارزش و فرهنگ تبدیل کنیم، کاری که اغلب کشورهای توسعه‌یافته کرده‌اند و افراد را با حمایت‌های خود به کارآفرینی تشویق کرده‌اند، چراکه می‌دانند پیشرفت اقتصاد در جهان امروزی جز با کارآفرینی محقق نخواهد شد. جامعۀ کنونی در حال حاضر با سرعتی شتابان به‌ سمت جامعۀ دانشی پیش می‌رود، جامعه‌ای که در آن منابع فیزیکی و مادی مزیت خود را نسبت به منابع فکری و علمی از دست داده و سرمایۀ اصلی آن استعداد و خلاقیت اعضای آن جامعه به شمار می‌رود. در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر اقدامات ارزنده‌ای همانند برگزاری نمایشگاه‌های استارتاپی، ایجاد صندوق‌های پژوهش و فناوری و… انجام شده است؛ اما در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته هنوز در ابتدای راه هستیم. لازم است که کارآفرینی به مباحث درسی دانشگاه‌ها کشیده شود تا بتوان در سال‌های آینده از کارآفرینی به‌عنوان ارزش در جامعه صحبت کرد.

کارآفرین موفق کیست؟

واژۀ «موفقیت» از واژه‌های بسیار مرموز است؛ چراکه هر شخصی برای خودش تعریف جداگانه‌ای از موفقیت دارد. برای عده‌ای موفقیت یعنی کسب درآمد بیش‌تر یا محبوبیت بیش‌تر. چیزی که می‌توان در اکثر مفاهیمِ موفقیت به‌دنبال آن بود، کسب درآمد بیش‌تر است؛ بنابراین می‌توان گفت کارآفرین موفق کسی است که بتواند با تلاش و دانش خود به درآمد مستقلی دست یابد.

کارآفرینی چه مراحلی دارد؟

به ‌سبب ذات تغییرپذیر دنیای کنونی، نمی‌توان یک راه مشخص و کاملاً چهارچوب‌مند برای کارآفرینی مطرح کرد. کسانی که در این زمینه تجربۀ کافی دارند می‌دانند که نمی‌توان لزوماً یک چهارچوب مشخص و از پیش تعیین‌شده را تعریف کرد و سپس با آن جلو رفت و با موفقیت صددرصدی روبه‌رو شد؛ اما موارد مهمی وجود دارند که اگر به آن‌ها توجهی نشود، موجب شکست کارآفرین خواهد شد.

• چرا می‌خواهم کارآفرین شوم؟
• ایدۀ مربوطه
• بررسی ایده
• تهیۀ طرح کسب‌وکار (business plan)
• ایجاد طرح اولیه
• جذب سرمایه
• تبدیل ایده به محصول

این‌ها مراحل اصلی و اولیۀ آموزش کارآفرینی است و در مطالب بعدی با جزئیات کافی به شرح هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.

چشم انداز مدرن کارآفرینی

کارآفرینی در دوران مدرن به صورت یک زمینه مطالعاتی در فضای آکادمیک پذیرفته شده است و در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر به عنوان یک زیررشته ارائه می‌شود. به عبارت دیگر جوانان امروز از همان ابتدای راه، کارآفرینی را یک گزینه برای مسیر شغلی خود می‌بینند. کارآفرینان امروزی کسانی هستند که علاوه بر هوش و خلاقیت، از دانش کافی در زمینه‌هایی مثل اقتصاد هم برخوردارند. چرا که تمام موارد مرتبط با راه‌اندازی یا اصلاح ساختار یک کسب‌وکار، در رشته کارآفرینی به دانشجویان آموزش داده می‌شود. کارآفرین مدرن همچنین ابزارهایی مثل شبکه‌های اجتماعی را در دست دارد که معادلات را به طور کلی تغییر داده‌اند. با شبکه‌های اجتماعی می‌توان مخاطبان را بهتر و عمیق‌تر شناخت و تقاضاهای پنهان و آشکار آن‌ها را کشف کرد. البته خود این مسئله باعث پیچیده‌تر شدن رقابت بین کارآفرینان شده است. کارآفرینی در گذشته یک امتیاز بود اما در دنیای امروز یک الزام به حساب می‌آید. کسب‌وکارهای کوچک برای ورود به رقابت و رشد در آن و کسب‌وکارهای بزرگ برای ماندن در رقابت، به کارآفرینی نیاز دارند.