استارتاپ‌ها همان‌طور که فضای جدیدی در عرصۀ اقتصادی جهان به وجود آورده‌اند، ادبیات تازه‌ای را نیز همراه خود پدید آورده‌اند. برای موفقیت در راه‌اندازیِ استارتاپ‌ها، باید با بنیادها و اصطلاح‌های این حوزه به‌خوبی آشنا شوید. موضوعِ جذبِ سرمایه برای استارتاپ‌ها نیز از این مسئله مستثنا نیست؛ به‌همین سبب لازم است که پیش از پرداختن به ادامۀ موضوع، به مهم‌ترین بنیادها و اصطلاح‌های مطرح در این حوزه نگاهی بیندازیم.

مفهوم جذب سرمایه؛ اصول و نکات مهم

در جهان موازی، کسب‌وکارهای نوپا پس از روشن‌شدنِ چراغِ یک ایدۀ تجاریِ خوب در ذهنِ افراد، کلید می‌خورند و قدم‌به‌قدم در مسیر پیشرفت حرکت می‌کنند. پس از مدتی نیز به ثبات مناسبی می‌رسد و به بنگاه‌های اقتصادیِ موفق و بزرگی تبدیل می‌شوند؛ اما در جهان واقعی، بسیار کم‌اند کسب‌وکارهایی که فاصلۀ میان ایده تا تبدیل‌شدن به بنگاه اقتصادی موفق را به این راحتی طی کنند.

یکی از مشکلات مهم بر سر راه تجاری‌سازی ایده‌ها، مشکل سرمایه است. استارتاپ‌ها در مراحل مختلفی از راه‌اندازی تا توسعۀ فعالیت‌های خود، به جذب سرمایه نیاز پیدا می‌کنند. جذب سرمایه در قالب مشارکتی میان بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران صورت می‌پذیرد و هر یک از دو طرفِ این مشارکت، اهدافِ مادی و معنوی برای خود ترسیم می‌کنند.

اصطلاحاتی که باید بدانید

زمانی که قصد دارید برای جذب سرمایه وارد مذاکره شوید یا قصد دارید چهارچوب همکاری خود با سرمایه‌گذاران را تدوین کنید، باید حتماً اصطلاحات تخصصی مرتبط با این حوزه را به‌خوبی بشناسید. این فرایند نیز مانند همۀ فعالیت‌های اقتصادیِ دیگر، بر پایۀ اصولی بنا می‌شود و این اصولْ خود را در قالب اصطلاحات نشان می‌دهند؛ بنابراین اگر با این دست واژگان آشنایی کافی نداشته باشید، در عملْ مشکلات زیادی پیشِ روی شما ایجاد خواهد شد. برخی از مهم‌ترین اصطلاحات مرتبط با موضوع جذب سرمایه برای کسب‌‌وکارهای نوپا عبارت‌اند از:

‌
• دور قیمت‌گذاری
• دفتر سهام‌داران
• دور نزولی
• دور کشت
• سرمایه‌گذاری خطرپذیر
• سرمایه‌گذاران فرشته

زمان مناسب جذب سرمایه برای استارتاپ‌ها

بسیاری از صاحبان ایده گمان می‌کنند به‌محض این‌که ایده‌ای مناسب برای راه‌اندازی استارتاپ به ذهنشان رسید، باید فعالیت خود را برای جذب سرمایه از راه‌های مختلف آغاز کنند؛ اما واقعیت این است که این تصمیم از اساس اشتباه است. زمانی می‌توانید دیگران را قانع کنید تا روی کسب‌وکارتان سرمایه‌گذاری کنند که چیزی فراتر از ایده برای ارائه به آن‌ها داشته باشید. سعی کنید همواره خود را جای سرمایه‌گذار بگذارید و بررسی کنید که آیا توضیحات شما برای جذب سرمایه از سرمایه‌گذار قانع‌کننده است. از نظر زمانی، بهترین موقع برای جذب سرمایه، زمانی است که ایدۀ خود را تا مرحلۀ تولید انبوه یا ارائۀ خدمات پیش برده‌اید.

مزایا و معایب جذب سرمایه

جذب سرمایه نیز مانند هر تصمیم اقتصادی دیگری با ریسک همراه است. این کار همان‌قدر که می‌تواند به رشد استارتاپتان کمک کند، می‌تواند آثار مخربی را هم به‌دنبال داشته باشد. این شما هستید که در مقام تصمیم‌گیر، باید ترازو به دست بگیرید و مزایا و معایب جذب سرمایه را بسنجید. کفۀ ترازو به‌سَمت هر کدام که سنگینی می‌کرد، باید متناسب با آن تصمیم بگیرید.

برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب جذب سرمایه عبارت‌اند از:‌

• سرمایۀ جدید مانند خون تازه، زمینه را برای شکوفایی بیش‌تر شرکت فراهم می‌کند.
• سرمایه موانع مالیِ تحقق ایده‌های نوآورانه در شرکت‌ها را برطرف می‌کند.
• وقتی جذب سرمایه می‌کنید، دیگر در تصمیم‌گیری‌ها تنها نیستید.
• درقبال سرمایه‌گذاران، مجموعه‌ای از تعهدات را بر عهده می‌گیرید.

مراحل سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها؛ سید فاندینگ چیست؟

از نظر اجرایی، نیاز استارتاپ‌ها به سرمایه دقیقاً از همان زمانی مطرح می‌شود که ایده در ذهن افراد شکل می‌گیرد. با این وجود، در مسیر راه‌اندازی و توسعۀ استارتاپ‌ها، سطح نیاز به جذب سرمایه کاملاً متفاوت است. در همین راستا، می‌توان مراحل سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها را به این صورت تعریف کرد:

• سرمایه‌گذاری اولیه: سرمایه‌ای است که برای شکل‌گیری هستۀ اولیۀ استارتاپ‌ها نیاز است.
• سرمایه‌گذاری سِری A: اگر استارتاپ بتواند از مرحلۀ ایده به خلق محصول تجاری برسد، برای اجرای آن به این نوع سرمایه‌گذاری نیاز دارد.
• سرمایه‌گذاری سِری B: این نوع سرمایه‌گذاری برای توسعۀ بازارِ هدفِ پیشِ روی استارتاپ‌ها نیاز است.
• سرمایه‌گذاری سِری C: جذب سرمایه در این مرحله برای خلق محصولات جدید صورت می‌گیرد.

سرمایۀ هوشمند (اسمارت مانی)

پول یا سرمایۀ هوشمند اصطلاحی مرتبط با بازارهای مالی است. وقتی حرفِ سرمایۀ هوشمند پیش می‌آید، منظور سرمایه‌ای است که در اختیار خبره‌ترین فعالان یک حوزۀ اقتصادی قرار دارد. این پول نه‌تنها توانایی ایجاد حرکت در بازار هدف را دارد، بلکه می‌تواند سود خوبی را در بازار برای سرمایه‌گذاران پیش‌بینی کند. جذب سرمایۀ هوشمند برای استارتاپ‌ها کار آسانی نیست؛ اما اگر موفق به انجام این کار شوید، شانس خود را برای دست‌یابی به موفقیت به‌شدت افزایش داده‌اید؛ به‌همین خاطر هیچ ‌گاه جذب سرمایۀ هوشمند را از برنامه‌های استارتاپ خود خارج نکنید.

تأمین مالی استارتاپ‌ها کار پیچیده‌ای است؛ اما به‌هیچ‌عنوان غیرممکن نیست. یکی از اصلی‌ترین موضوعات برای جذب سرمایه، آشنایی با روش‌های تأمین مالی استارتاپ‌ها است. راه‌های مختلفی پیشِ روی کسب‌وکارهای نوپا قرار دارد تا به‌کمک آن بتوانند نیازهای مالی خود را تأمین کنند؛ اما هر کدام از این راه‌ها، برای نوع خاصی از استارتاپ‌ها متناسب‌اند.

برای انتخاب درستِ روش تأمین مالی استارتاپ، باید به‌خوبی بدانید که در چه مرحله‌ای از فرایند توسعۀ کسب‌وکار خود قرار دارید. گاهی ممکن است در ابتدای راه‌اندازی استارتاپ خود، به‌سَمت آن روش‌های تأمین مالی بروید که به‌هیچ‌وجه تناسبی با شرایط کسب‌وکار شما ندارد و به‌همین علت هم با شکست می‌خورید.

انواع روش‌های جذب سرمایه

اولین نکته‌ای که باید برای جذب سرمایه در نظر بگیرید، آن است که دیگران قرار نیست به شما لطف بکنند، بلکه سرمایه‌ای را در اختیارتان قرار می‌دهند و از قِبل آن، انتظاراتی مادی و معنوی دارند که شما باید آن‌ها را برآورده کنید. از همین رهگذر، روش‌های جذب سرمایه شیوه‌های گوناگونی دارد. باید با توجه به مرحله‌ای که استارتاپتان در آن قرار دارد و هم‌چنین با توجه به خواسته‌های سرمایه‌گذاران، گزینۀ مناسبِ خود را برای جذب سرمایه انتخاب کنید.

روش بوت‌استرپ

هر انسانی دوست دارد در زندگی روی پای خود بایستد. روحیۀ استقلال‌طلبی در انسان‌ها روحیه‌ای ذاتی است. این روحیه در حوزۀ کسب‌وکارهای نوپا نیز همراه افراد است. اساساً، کارآفرینان به‌دنبال آن‌اند که خودشان مدیریت کارها را بر عهده بگیرند. روش بوت‌استرپ برای تأمین مالی استارتاپ‌ها نیز از همین‌ جا نشئت می‌گیرد. بنیان‌گذارانِ استارتاپ‌ها به دنبال آن‌اند که از هر راهی، بدون جذب سرمایه، خود را از نظر مالی تأمین کنند. این‌که چه‌قدر در انجام این مهم موفق می‌شوند، به نوع کسب‌وکارها و حوزۀ فعالیتشان وابسته است.

جذب سرمایه از دوستان و خانواده

خانواده‌ و دوستان و آشنایان بعضاً می‌توانند تأمین‌کنندۀ مالیِ کسب‌وکارهای نوپا شوند. نمی‌توان برای همۀ کسب‌وکارها نسخه‌ای واحد پیچید. ممکن است در میان اطرافیان شما، کسانی باشند که سرمایه‌ای در اختیار دارند و می‌توانید همکاری خود را با آن‌ها سَر و شکل دهید. این روش جذب سرمایه در عین آن‌که می‌تواند سکوی پرتاب استارتاپ‌ها باشد، می‌تواند دردسرهایی را هم به‌دنبال بیاورد. ضمن این‌که با آشنایان وارد تعامل می‌شوید، سعی کنید به تمام تعهدات خود و آن‌ها شکل رسمی بدهید تا مشکلات به حداقل برسند.

جذب سرمایه از شتاب‌دهنده‌ها

شتاب‌دهنده‌ها مجموعه‌هایی هستند که مخصوصاً برای کمک به شکل‌گیری و پیشرفت استارتاپ‌ها، ایجاد شده‌اند. شتاب‌دهنده‌ها نیز معمولاً برنامه‌های خاصی برای کمک مالی به کسب‌وکارهای نوپا دارند. استارتاپ‌ها می‌توانند اگر این برنامه‌ها با شرایط کاری‌شان سازگار بود، از طریق شتاب‌دهنده‌ها سرمایه جذب کنند؛ البته حوزۀ فعالیت شتاب‌دهنده‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود، بلکه درزمینۀ مشاوره به استارتاپ‌ها، ارائۀ خدمات آموزشی و حتی دراختیارگذاشتن فضای کاری به آن‌ها نیز فعالیت می‌کنند.

جذب سرمایه از طریق سرمایه‌گذاران فرشته

فرشته‌ها هم در دنیای کسب‌وکارهای نوپا حضور دارند. «سرمایه‌گذاران فرشته» به کسانی گفته می‌شود که به‌صورت فردی یا گروهی، روی استارتاپ‌ها فعالیت می‌کنند. این افراد یا گروه‌ها معمولاً سرمایۀ نسبتاً هنگفتی در اختیار دارند. دلیل آنکه به آن‌ها فرشته گفته می‌شود، این است که معمولاً در مراحل ابتداییِ شکل‌گیریِ استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.

حضور این دسته از افراد برای استارتاپ‌ها نعمت بزرگی به شمار می‌رود. با توجه به این‌که ریسک سرمایه‌گذاری در مراحل ابتداییِ راه‌اندازیِ استارتاپ‌ها بسیار زیاد است، سرمایه‌گذاران فرشته سعی می‌کنند سرمایۀ خود را روی کسب‌وکارهای متعدد تقسیم کنند؛ به این ترتیب، ریسک آن‌ها تا حدودی کاهش پیدا می‌کند.

تأمین مالی جمعی

نمونۀ بسیار واضحی از تأمین مالی جمعی که در دنیای امروز به‌وفور صورت می‌گیرد را می‌توان در دنیای ارزهای دیجیتال مشاهده کرد. پروژه‌های جدیدی در این بازار تعریف می‌شوند و با بازاریابی در بستر فضای مجازی، برای پروژه‌های خود سرمایه‌گذار جذب می‌کنند؛ البته این مدل جذب سرمایه به این بازار محدود نمی‌شود و در حوزه‌های تجاری و صنعتیِ دیگر نیز از تأمین مالی جمعی استفاده می‌گردد. در این روش، رویکرد اصلی به‌جای جذب سرمایۀ زیاد از یک یا چند سرمایه‌گذار، روی جمع‌کردن سرمایه‌های کوچک از سرمایه‌گذارانِ زیاد متمرکز است.

حمایت‌های دولتی از استارتاپ‌ها

با توجه به اهمیت نقش استارتاپ‌ها در پیشرفت اقتصادی کشورها، دولت‌های مختلف نیز برای این حوزه، تصمیماتی گرفته‌اند و سعی دارند که زمینه را برای پیشرفت کسب‌وکارهای نوپا فراهم کنند. با وجود این‌که بهتر است دولت‌ها در نقش تسهیلگر فعالیت کنند و فضا را برای رشد کسب‌وکارها مهیا سازند، در بعضی مواقع با ایجاد نهادهایی مانند پارک‌های علم و فناوری، به‌دنبال حمایت‌های مالی از استارتاپ‌ها نیز می‌روند. شاید در میان انواع روش‌های جذب سرمایه که تا این‌جا اشاره کرده‌ایم، سخت‌ترین روشْ استفاده از حمایت‌های دولتی باشد. هیچ ‌گاه به این روشِ تأمینِ مالی برای استارتاپ خود بی‌اعتنا نباشید؛ اما اساس فعالیت خود را بر این روش قرار ندهید.

جذب سرمایه از طریق دریافت وام

دریافت وام از بانک‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری یکی دیگر از روش‌های جذب سرمایه برای استارتاپ‌ها به شمار می‌رود. هر یک از بانک‌ها و صندوق‌هایی که در این زمینه تسهیلات ارائه می‌کنند، قوانین و مقررات خاصی را در نظر می‌گیرند. برای بهره‌برداری از این خدمات، باید حتماً جنبه‌های مختلف حقوقی این قوانین را به‌دقت بررسی کنید. با وجود این‌که دریافت وام روش نسبتاً مناسبی برای تأمین مالی استارتاپ‌ها است، اما ریسک بسیار بالایی دارد؛ به‌خصوص اگر در ابتدای مسیرِ راه‌اندازی کسب‌وکار خود هستید، با احتیاط بیش‌تری در این زمینه اقدام کنید.

سرمایه‌گذاران مختلف قبل از آن‌که بخواهند روی کسب‌وکار جدید سرمایه‌گذاری کنند، حتماً ملاحظات جدیدی را مدنظر قرار می‌دهند. این مسئله نیز موضوعی کاملاً طبیعی است. هر فردی وقتی می‌خواهد روی حوزه‌ای سرمایه‌گذاری کند، بخشی از دارایی خود را در آن‌جا قرار می‌دهد؛ بنابراین جوانب مختلف را باید به‌دقت بررسی کند تا اولاً ریسک سرمایه‌گذاری خود را به حداقل ممکن برساند و ثانیاً به‌دنبالِ افزایشِ آن سود احتمالی باشد که از محل سرمایه‌گذاری عایدش می‌شود.

فرقی نمی‌کند که جزو سرمایه‌گذاران هستید یا قصد راه‌اندازی استارتاپ را دارید. تحت هر شرایطی، باید شیوه‌های ارزیابی و ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها را به‌خوبی بشناسید. به‌عنوان بنیان‌گذار استارتاپ می‌توانید با آگاهی مناسب از شیوه‌های ارزیابی کسب‌وکار خود، ضعفتان را کاهش و قوتتان را افزایش دهید. هر قدر که می‌توانید، دانش خود را در این زمینه به‌روز کنید.

ارزیابی موشکافانه (دودلیجنس)

«دودلیجنس» که در زبان فارسی به «ارزیابی موشکافانه» تعبیر می‌شود، به مجموعۀ اقداماتی گفته می‌شود که برای رسیدن به شناخت کامل از یک فرصت سرمایه‌گذاری انجام می‌گیرد. دودلیجنس معمولاً زمانی مفهوم پیدا می‌کند که یک استارتاپ کمی از مراحل ابتدایی خود فاصله گرفته باشد و تا حدودی مسیر خود برای پیشرفت را پیدا کرده باشد. در این حالت، سرمایه‌گذار می‌تواند به‌خوبی فعالیت‌های مالی و سوابق شرکت را زیر نظر بگیرد. او از این طریق می‌تواند تصویر درستی از شرایط استارتاپ را برای خود ترسیم کند و دربارۀ سرمایه‌گذاری روی آن و هم‌چنین میزان سرمایه‌گذاری تصمیم‌ بگیرد.

مفهوم ارزش‌گذاری

وقتی صحبت از ارزش‌گذاری دربارۀ یک استارتاپ به میان می‌آید، منظور این است که شرایط و مشخصات معامله بین سرمایه‌گذار و بنیان‌گذار استارتاپ به‌طور کامل و با تمامیِ جزئیات تعیین شود. هیچ‌ یک از دو طرف این معامله حاضر نیستند که وارد معامله‌ای ازپیش‌باخته شوند. بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها قطعاً دربارۀ شرایط فعلی و پتانسیل رشد مجموعۀ خود ادعاهایی دارند. سرمایه‌گذار باید با روش‌های مختلف میزان درستیِ این ادعاها را بررسی کند. جذب سرمایه بدون انجام دقیق ارزش‌گذاری روی استارتاپ‌ها چیزی به‌جز سراب نیست.

روش‌های ارزش‌گذاری استارتاپ

برای ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها روش‌های مختلفی تعریف شده است که بر اساس آن می‌توان تصمیم‌ گرفت. هر یک از این روش‌ها روی جنبه‌های خاصی از کسب‌وکار متمرکز می‌شود؛ بنابراین لازم است برای دست‌یابی به دیدگاهی جامع و کامل در این زمینه، روش‌های مختلف ارزش‌گذاری در کنار یک‌دیگر را بررسی نمود. در غیر این صورت، احتمالاً زوایای مهمی از کسب‌وکار هدف از دید سرمایه‌گذاران پنهان می‌ماند. برخی از مهم‌ترین روش‌های ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها عبارت‌اند از:

• روش اعطای کارت امتیاز (Scorecard method)
• روش ارزش‌گذاری هزینۀ باز تأسیس (Cos ro duplicate method)
• روش دیو برکس (Dave Berkus method)
• روش ارزش‌گذاری سرمایه‌گذار خطرپذیر (VC method)
• روش ارزش‌گذاری گزینه‌های موجود (Real options method)

برای ارزش‌گذاری به کجا مراجعه کنیم؟

ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها برای جذب سرمایه، کاری ضروری است؛ اما دو تصور اشتباه درزمینۀ ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها وجود دارد که عبارت‌اند از:

• ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها ثابت و تغییرناپذیر نیست. استارتاپ در مسیر حرکت خود ممکن است فراز و فرود زیادی را تجربه کند؛ بنابراین لازم است تا این کار به‌صورت دوره‌ای تکرار شود.
• ارزش‌گذاری فرایندی ساده و پیش‌پاافتاده نیست و به کار تخصصی و کارشناسی نیاز دارد.

در همین راستا، باید ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها را به کارشناسان رسمی و تخصصی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، بسپارید. قبل از آغاز همکاری هم باید از تخصص تیم ارزیابی مطمئن شوید.

جذب سرمایه برای تداوم حیات و پیشرفت استارتاپ‌ها ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. بسیاری از صاحبان ایده سرمایۀ لازم برای حرکت در مسیر تحقق ایده‌های خود را ندارند و به‌همین سبب باید برای تأمین مالی اقدام کنند. اما جذب سرمایه برای استارتاپ‌ها با چالش‌های زیادی همراه است. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:

• سرمایه‌گذاران کم‌تر رغبت می‌کنند با استارتاپ‌هایی که هنوز سروشکل قانونی پیدا نکرده‌اند، وارد همکاری شوند؛ بنابراین لازم است که فرایند ثبت شرکت و قانونی‌کردن امور شرکت را قبل از جذب سرمایه انجام دهید.
• سرمایه‌گذاران روی کارنامۀ موفق کسب‌وکارهای نوپا حساس‌اند. یکی از چالش‌های مهمِ پیشِ روی بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها این است که در گام‌های ابتدایی، شایستگی و توانمندی خود را اثبات کنند.
• پیداکردن سرمایه‌گذار نیز کار چندان راحتی نیست و باید تلاش زیادی در این زمینه انجام داد تا بتوان بهترین و مناسب‌ترین گزینه را برای همکاری پیدا کرد.

کجا سرمایه‌گذار پیدا کنیم؟

پیداکردن سرمایه‌گذار برای جذب سرمایه در استارتاپ‌ها، فرایند زمان‌بری است و به صبر و حوصلۀ زیادی نیاز دارد. سعی کنید حتماً استراتژی مناسبی برای این کار تدوین کنید و اگر به‌صورت گروهی فعالیت می‌کنید، حتماً کار را میان خود تقسیم کنید. فرصت‌های جذب سرمایه‌گذار برای کسب‌وکارهای نوپا کم نیست؛ اما واقعیت این است که بسیاری از این فرصت‌ها سازگاری مناسبی با فعالیت استارتاپ‌ها ندارند؛ بنابراین لازم است که تلاش منظم و فراوانی در این راستا انجام دهید. برخی از راه‌های پیداکردن سرمایه‌گذاری برای استارتاپ‌ها عبارت‌اند از:

• شرکت در رویدادها و جشنواره‌ها و همایش‌های معرفی سرمایه‌گذاران و استارتاپ‌ها
• جذب سرمایه‌گذار از میان مشتریان
• ارائۀ بسته‌های پیشنهادی وسوسه‌کننده
• استفاده از ارتباطات با دوستان و آشنایان و خویشاوندان

چه اطلاعاتی را به سرمایه‌گذار بدهیم؟

بسیاری از مواقع بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها نگران‌اند که نکند سرمایه‌گذاران از ایده‌های آن‌ها سوءاستفاده کنند. این مشکلی است که نمی‌توان از آن به‌راحتی چشم‌پوشی کرد. چه‌بسا سرمایه‌گذار با هدف شکار ایده‌های ناب با استارتاپ‌ها وارد مذاکره شود و از این طریق ایده‌های آن‌ها را بدون صرف هزینه تصاحب کند.

به ‌خاطر داشته باشید که برای حفظ حریم خصوصی کسب‌وکار خود باید حتماً از یک متخصص در این زمینه استفاده کنید. طبیعی است که مهارت مذاکره در این‌گونه جلسات بسیار اهمیت دارد. هر کسب‌وکاری برایش خودش فوت کوزه‌گری دارد. هرگز نباید به سرمایه‌گذار اجازه دهید که به آن دست پیدا کند. اما از طرفی رفتار بسته و ندادن اطلاعات کافی به سرمایه‌گذار، قطعاً باعث می‌شود که همکاری بین شما شکل نگیرد.

چالش‌های ارائۀ مناسب برای جذب سرمایه

سرمایه‌گذاران معمولاً زمان زیادی را برای شنیدن حرف‌های صاحبان استارتاپ‌ها صرف نمی‌کنند؛ بنابراین در برخورد اول، برای جلب توجه آن‌ها فرصت بسیار کوتاهی دارید. اگر بتوانید در این جلسۀ کوتاه نظر سرمایه‌گذاران را جلب کنید، گام بلندی در راستای جذب سرمایه برای کسب‌وکار خود برداشته‌اید. در این زمینه لازم است در جلسۀ اول این نکات را حتماً در نظر بگیرید:

• هیچ‌وقت حاشیه نروید و مستقیم سراغ اصل مطلب بروید.
• ابتدا توضیح دهید که کسب‌وکار شما چه نیازی را از مخاطبان برطرف می‌کند.
• در ادامه راه‌حلتان را به‌دقت تشریح کنید.
• مخاطبانِ کسب‌وکارتان را برای سرمایه‌گذار معرفی کنید.
• اندازۀ بازارتان تعیین کنید.
• تحلیلی از رقیبانتان ارائه کنید.
• مزیت رقابتی‌تان نسبت به رقیبانتان را توضیح دهید.

اطمینان از محرمانگی فرایند جذب سرمایه

اگر در فرایند همکاری با سرمایه‌گذار، به مرحله‌ای جدی وارد شدید، سعی کنید قبل از ارائۀ اطلاعات جزئی از کسب‌وکار خود، با او یک قرارداد حقوقی در راستای حفظ محرمانگی اطلاعات امضا کنید. این مسئله از نظر حقوقی اهمیت بسیار زیادی دارد و نباید در خصوصش سهل‌انگار بود. عوارض بی‌توجهی به این نکته به‌طور مستقیم متوجه استارتاپ‌ها می‌شود و حتی در برخی موارد باعث ازبین‌رفتن آن‌ها می‌گردد.

اشتباهات متداول در جذب سرمایه

بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها ممکن است در فرایند جذب سرمایه اشتباهات مختلفی را مرتکب شوند. برخی از این اشتباهات عبارت‌اند از:

• بدون داشتن برنامۀ اجرایی و منسجم، تمام اقدامات برای جذب سرمایه به شکست می‌انجامد.
• بدون برخورداری از مهارت کافی برای مذاکره با سرمایه‌‌گذار، نباید به جلسۀ مذاکره بروید.
• اگر نتوانید با دلیل به سرمایه‌گذار توضیح دهید که چه‌قدر سرمایه نیاز دارید، قطعاً موفق نمی‌شوید.
• هر کسی که پول دارد لزوماً نمی‌تواند سرمایه‌گذار باشد. حتماً باید به سراغ سرمایه‌گذاری بروید که با حوزۀ کسب‌وکار شما تا حدودی آشنا باشد.

نقش منتور در جذب سرمایه

برای سروشکل‌دادن به استارتاپ، باید مؤلفه‌های متعددی را در کنار یک‌دیگر در نظر بگیرید تا ریسک‌های اجرایی را به حداقل ممکن کاهش دهید. مسیری که استارتاپ باید طی کند، مسیری بکر و ناشناخته نیست. بسیاری از استارتاپ‌های فعالِ جهان که امروز به موفقیت‌های زیادی دست یافته‌اند، روزی از صفر شروع کرده‌اند. منتورها کسانی‌اند که هم دانش فنی کافی درزمینۀ راه‌اندازی و توسعۀ کسب‌وکار را دارند، هم تجربیات استارتاپ‌های قبلی را به‌خوبی پی‌گیری می‌کنند. کمک‌گرفتن از این افراد به‌معنی جلوگیری از تکرار اشتباهات زیاد است. به‌سبب ناآشنایی با مسیر، هر کسب‌وکاری ممکن است دچار اشتباه شود.

سرمایه‌گذار خوب، سرمایه‌گذار بد

مانند هر موضوع دیگری که در زندگی به دو دستۀ خوب و بد تقسیم می‌شود، سرمایه‌گذارها نیز در همین دسته‌بندی می‌گنجند. کسب‌وکار نوپا باید به‌دنبال سرمایه‌گذاری بگردد که زمینه‌ساز توسعه و پیشرفت آن‌ استارتاپ را فراهم کند و از این طریق سود مناسبی هم عاید سرمایه‌گذار سازد. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های سرمایه‌گذار خوب عبارت‌اند از:

• صبر کافی برای دست‌یابی به اهداف مادی و معنوی
• برخورداری از روحیۀ کار تیمی به‌منظور تعامل سازنده با استارتاپ‌ها
• برخورداری از دانش نسبی روی حوزۀ سرمایه‌گذاری خود
• برخورداری از روحیۀ همکاری و پرهیز از خودمحوری

چالش‌های حقوقی جذب سرمایه

به زبان ساده، جذب سرمایه در استارتاپ، به گرفتن پول از سرمایه‌گذار برای پیش‌برد برنامه‌های کاری اشاره دارد. وقتی صحبت از پول به میان می‌آید، قطعاً چالش‌های حقوقی نیز خودبه‌خود مطرح می‌شوند. استارتاپ در مسیر جذب سرمایه قطعاً باید از مشاورۀ حقوقی بهره بگیرد تا از هرگونه مشکل احتمالی که ممکن است در آینده ایجاد شود، جلوگیری کند. با توجه به تخصصی‌بودن مسائل حقوقی، سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد.