چرا بعضی از صاحبانِ کسب‎وکار؛ موفق می‌شوند سرمایه جذب کنند، درحالی‌که تعداد زیادی از آن‌ها در این راه شکست می‌خورند؟ جذب سرمایه یکی از مؤلفه‌های اصلی هر کسب‌وکار یا سازمان غیرانتفاعی است. امروزه پلتفرم‌های سرمایه‌گذاریِ جمعی روش‎های جدیدی برای جذب سرمایه ارائه می‌دهند و هر فرد می‌تواند با استفاده از آن برای کسب‌وکار خود سرمایه‌ جذب کند. اما معایب و مزایای جذب سرمایه چیست؟ آیا برای شکوفاکردن ایده‌هایمان باید سراغ این گزینه برویم؟ در مقالۀ پیشِ‌رو، برخی از مزایا و معایب جذب سرمایه را بررسی می‌کنیم.

مهم‌ترین مزیت‌های جذب سرمایه چیست؟

اگر کسب‌وکار کوچک یا استارتاپ شما سودآور است، ممکن است نیاز فوری به جذب سرمایه نداشته باشید؛ ولی اگر قصد دارید روزی فعالیت‌هایتان را گسترش دهید یا با شرکت بزرگ‌تری ادغام شوید، جذب سرمایه از سرمایه‌گذارها و شرکت‎ها مسیر موفقیتِ شما را هموارتر می‌کند. اما جذب سرمایه چه مزیت‌هایی دارد؟

سرمایه امکان رشد شرکت را فراهم می‌کند

اگر یک تیم ۲۰نفرۀ کوچک اما قدرتمند دارید، به‌احتمال زیاد با افزودن چند نیرو، بازدهی بیش‌تری به دست می‌آورید؛‌ اما استخدام کارمندان و ایجاد بخش‌های جدید، حتی پیداکردن فضای کاری جدید، به سرمایه نیاز دارد؛ به همین علت سرمایه‎گذاران می‌توانند با توجه به موقعیت کسب‌وکارتان به شما کمک کنند و شرایط محل کارتان را بهبود ببخشند.

سرمایه به شما امکان نوآوری بیش‌تری می‎دهد

سرمایه مانع‌ها را از سرِ راه کسب‌وکارتان برمی‌دارد و مسیر رسیدن به اهدافتان را هموارتر می‌کند. هم‌چنین زمانی که چشم‌انداز روشنی به سرمایه‌گذاران ارائه دهید، شرکتتان امکان نوآوری‌های بیش‌تر را در زمینه‌های تخصصی به دست می‌آورد و از رقیبانِ دیگر پیشی می‌گیرد. اگر استارتاپ شما چند سالی از سنش گذشته، ممکن است لازم باشد سیستم خود را ارتقا دهید یا تنظیماتی انجام دهید که زمینه را برای آینده‎ای موفق‌تر فراهم کند.

سرمایه شرایطی را فراهم می‌کند تا شرکت‌های دیگر را به دست آورید

ممکن است شرکتتان در مقایسه با غول‌هایی مانند گوگل و مایکروسافت کوچک باشد؛ اما شاید شرکت‎هایی هم باشند که اهداف یا محصولاتی شبیه شما دارند و دوست دارید جذبشان کنید. البته لازم است بدانید که حتی کسب‌وکار خیلی بزرگ لزوماً منابع لازم را برای خرید شرکت همتا یا رقیب خود ندارد؛ اما انجام این کار راهی عالی برای دستیابی به دو هدفی است که پیش از این بیان کردیم.

خرید تمام یا بخش عمده‌ای از هر شرکت، به شرکت‎های متوسط ​​امکان می‌دهد که رشد کنند و تنوع یابند تا روزی بتوانند برای سازمان‌های بزرگ‌تر، جذابیت بیش‌تری داشته باشند. جذب سرمایه کمک زیادی برای رسیدن به این هدف می‌کند.

سرمایه نشان می‌دهد که کسب‌وکارتان اعتماد کسب کرده است

اگر کسب‌وکارتان سرمایه‌گذارانی دارد که حاضرند سرمایه‌شان را صرف پیشرفت کار کنند، نشان می‌دهد که احتمالاً شما کارتان را درست انجام می‎دهید. جذب سرمایه‌های بیش‌تر در طول عمر شرکت بیان می‌کند که سرمایه‌گذارانِ دیگر تحت‌تأثیر پیشرفت‌هایتان در اهداف کلی شرکت قرار می‎گیرند. چه افرادی روی شرکت شما سرمایه‌گذاری کرده‌اند؟ این موضوع در جذب سرمایه‌های بیش‌تر برای شرکت مؤثر است. پس علاوه بر بهبود مدل کسب‌وکار، توانایی جذب سرمایه نیز یکی از مواردی است که باعث می‌شود رزومۀ شرکت بدرخشد.

آشنایی با مهم‌ترین معایب جذب سرمایه

حالا که از مزیت‌های جذب سرمایه گفتیم، بهتر است واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم و معایب آن را بررسی کنیم. معایب مهم جذب سرمایه:

ازدست‌دادن کنترل شرکت

وقتی از مزایا و معایب جذب‌ سرمایه حرف می‌زنیم، باید به این نکته توجه کنیم که یکی از معایب جذب سرمایه این است که شما به‌عنوان مالک روی شرکت کنترل ندارید. سرمایه‌گذاران معمولاً صاحب بخش زیادی از سهام شرکت می‌شوند و به همین سبب می‌توانند بر کنترل شرکت نظارت داشته باشند یا نظرشان را اِعمال کنند. وقتی سهمی را از سهام شرکت به سرمایه‌گذاران می‌فروشید، درواقع از میزان مالکیت خود در کسب‌و‎کار می‌کاهید. از آن‌جا که سرمایه‌گذاران معمولاً درمورد تصمیم‌گیری‌های مهم شرکت حق دارند رأی دهند، اگر از سرمایه‌گذارانْ بیش‌ازحد سرمایه جذب کنید، به‌طور بالقوه کنترل کسب‌وکارتان را از دست می‌دهید.

فرض کنید برای جذب سرمایه، عمدۀ سهام اصلی شرکتتان را می‌فروشید، ولی سرمایه‎گذاران از پیشرفت شرکت رضایت ندارند. در این وضعیت، در نتیجۀ انتخاب‎های شما و کاهش درصد مالکیتتان، ممکن است آ‎ن‎ها این قدرت را داشته باشند که شما را از موقعیت مدیریت کنار بگذارند و مدیرعامل دیگری را به‌جایتان معرفی کنند.

مدیریت‌کردن سرمایه‌گذاران

باید سرمایه‎گذارانِ کسب‌وکارتان را مدیریت کنید! اگر سرمایه‌گذاران سهام‌دار باشند، این کار با ارائۀ حساب یا جلب رضایت آن‌ها برای فعالیت‎های خاص محقق می‌شود. بیش‌ترِ سرمایه‎گذاران مایل‌اند در تصمیم‌گیری‌های کسب‌وکار حرفی برای گفتن داشته باشند. برخی سرمایه‎گذاران فقط با شرایط خاصی روی شرکت شما سرمایه‎گذاری خواهند کرد. بسته به توافقتان با سرمایه‎گذار، ممکن است مجبور شوید در زمان‎های مشخص مبالغی را به آن‌ها بپردازید، سهمی از شرکتتان را بفروشید، سود سهامتان را پرداخت کنید، امنیت سرمایه‎گذاری را تأمین سازید یا ضمانت‎های شخصی ارائه دهید.

مسئولیت درخصوص بازگرداندن سود

پس از جذب سرمایه، مسئول خواهید بود که سود حاصل از سرمایه را به سرمایه‌گذاران پرداخت کنید. هم‌چنین ممکن است ملزم شوید که تضمین‎های شخصی یا وثیقه ارائه دهید.

صرف وقت و انرژی زیاد

برای گرفتن وام یا جذب سرمایه، زمان و انرژی زیادی لازم است؛ از گذراندن مرحلۀ درخواست وام گرفته تا مراحل پذیره‌نویسی. اگر قصد داشته باشید از سرمایه‌گذاران خطرپذیر یا فرشته بودجه جذب کنید، باز هم نیاز دارید ساعت‌های طولانی با آن‌ها به مذاکره بنشینید و متقاعدشان کنید تا روی کسب‌وکارتان سرمایه‎گذاری کنند. این فرایند ممکن است به‌نسبتِ فرایند دریافت وام، انرژی‌ و زمان بیش‌تری ببرد.

کتاب‌هایی درزمینۀ مزایا و معایب جذب سرمایه

به‌صورت انحصاری کتابی در ایران پیرامون مزایا و معایب جذب سرمایه منتشر نشده است؛ اما درزمینۀ جذب سرمایه، کتاب‌هایی به‌زبان فارسی انتشار یافته‌اند:

ـ‌منابع تأمین مالی جمعی نوشتۀ فلوریان دنمایر[1] ترجمۀ اسماعیل علی‌سلیمی

ـ‌هنر جذب سرمایه برای کسب‌کارهای نوپا (استارتاپ‌ها) نوشتۀ الهاندرو کریمیدز[2]

ـ مروری بر رویکردهای نوین تأمین مالی، نوشتۀ محمد رضایی و لیلا پاک‌پرور

این کتاب‌ها دربارۀ روش‌های جذب سرمایه و مزایا و معایب آن، به شما دیدی کلی می‌دهند.

اهل‌فن دربارۀ مزایا و معایب جذب سرمایه چه می‌گویند؟

البته این جملۀ هلن کلر درمورد جذب سرمایه‌های انسانی و اجتماعی است؛ بااین‌حال می‌توان مفهوم آن را به کسب‌وکارها نیز نسبت داد.

این نقل قول نیز به این موضوع مهم اشاره می‌کند که شما از سرمایه‌گذاران خود جدا نیستید و باید با آن‌ها تعامل داشته باشید.